39 Revers de Fortune (5)
Les troupes chargées du ravitaillement à leur tour attaquées
De Bello Gallico Liber VI chapitre 39 année 53 av. J.C.
Livre VI chapitre 39
Revers de Fortune (5)
Les troupes chargées du ravitaillement à leur tour attaquées
1 Interim, confecta frumentatione, milites nostri clamorem exaudiunt : praecurrunt equites ; quanto res sit in periculo cognoscunt . 2 Hic vero nulla munitio est quae perterritos recipiat : modo conscripti atque usus militaris imperiti ad tribunum militum centurionesque ora convertunt ; quid ab his praecipiatur exspectant . 3 Nemo est tam fortis quin rei novitate perturbetur . 4 Barbari, signa procul conspicati, oppugnatione desistunt ; redisse primo legiones credunt, quas longius discessisse ex captivis cognoverant ; postea, despecta paucitate, ex omnibus partibus impetum faciunt.
Tout le vocabulaire dans l’ordre du texte : (sauf vocabulaire vu ch 29-38 )
1
interim , adv. 2: pendant ce temps ; cependant ;
frumentatio , frumentationis f : l’approvisionnement en blé ; en vivres, en fourrage ;
clamor. , oris m 2: 1 le cri ; 2 clameur, cri collectif; 3 les cris ;
exaudio , is, exaudire, ivi, exauditum : entendre distinctement
praecurro , is, praecurrere, praecurri / praecucurri , praecursum : courir en avant, s’élancer en avant
2
hic. , (i long) adv. 1: ici, là (répond à la question ubi) ;
vero. , inv. 1: mais ;
quae ... recipiat : relative consécutive
modo. , adv. 1: il y a peu, récemment
militaris , is, e 3: militaire ; de guerre ; / usus militaris : l’expérience militaire, la pratique militaire ;
imperitus , a, um : inexpérimenté ; ignorant, novice ; ( + génitif : dans ou de)
tribuni militum : les tribuns militaires, au nombre de 6 par légion, officiers d’Etat major ;
tribuni militum : ils sont recrutés plus pour leur poids politique à Rome que pour leurs capacités militaires, du temps de César
os. , oris. , n 1: le visage, les yeux ;
converto , is, convertere , converti , conversum 2: diriger ; tourner, retourner ;
quis. , quae. , quid. 1: interr. direct : qui ? quoi ? que ? interr. indirect : celui qui, ce qui, ce que;
praecipio , is, praecipere , praecepi , praeceptum 3 : ordonner
exspecto / expecto , as, exspectare , avi, exspectatum 2: attendre
3
nemo. , neminis (ou gén nullius. , datif nemini , parfois nulli. , abl nullo. ) 1: personne, ne ... personne, nul... ne, aucun...ne ;
nemo : < ex illis s e >
tam. , adv. 1: tellement, si, aussi (intensif)
fortis. , fortis, forte. 1: courageux, brave, vaillant;
quin. , inv. 1: conj. + subj. : que... ne, avec les verbes précédés d'une négation
novitas , novitatis f : nouveauté, caractère extraordinaire ou inattendu ;
rei novitate : le caractère inattendu de l’événement => un événement aussi inattendu
4
conspicor , aris, conspicari, conspicatus sum : voir ; apercevoir ;
oppugnatio , oppugnationis f : l’attaque ; l’assaut ; le siège (action de lancer l’assaut lors d’un siège) ;
oppugnation desistunt : il s’agit de l’attaque du camp de Q.Cicéron par les Germains Sicambres (Barbari) ; cf BG VI 37-38
desisto , is, desistere , destiti , destitum 4: abandonner ; renoncer à (+ ablatif ) ;
redeo , is, redire , redii , reditum 1: revenir;
primo. , adv. 3: d'abord, en premier lieu
postea 2: adv.: ensuite
despicio , is, despicere , despexi , despectum 3: regarder de haut, mépriser ;
paucitas , paucitatis f : le petit nombre, la petite quantité, la faiblesse numérique
impetus , us m 1: assaut, attaque, charge ; // expr. : impetum facere : attaquer, charger ;
Vocabulaire alphabétique :
clamor. , oris m 2: 1 le cri ; 2 clameur, cri collectif; 3 les cris ;
conspicor , aris, conspicari, conspicatus sum : voir ; apercevoir ;
converto , is, convertere , converti , conversum 2: diriger ; tourner, retourner ;
desisto , is, desistere , destiti , destitum 4: abandonner ; renoncer à (+ ablatif ) ;
despicio , is, despicere , despexi , despectum 3: regarder de haut, mépriser ;
exaudio , is, exaudire, ivi, exauditum : entendre distinctement
exspecto / expecto , as, exspectare , avi, exspectatum 2: attendre
fortis. , fortis, forte. 1: courageux, brave, vaillant;
frumentatio , frumentationis f : l’approvisionnement en blé ; en vivres, en fourrage ;
hic. , (i long) adv. 1: ici, là (répond à la question ubi) ;
imperitus , a, um : inexpérimenté ; ignorant, novice ; ( + génitif : dans ou de)
impetus , us m 1: assaut, attaque, charge ; // expr. : impetum facere : attaquer, charger ;
interim , adv. 2: pendant ce temps ; cependant ;
militaris , is, e 3: militaire ; de guerre ; / usus militaris : l’expérience militaire, la pratique militaire ;
modo. , adv. 1: il y a peu, récemment
nemo. , neminis (ou gén nullius. , datif nemini , parfois nulli. , abl nullo. ) 1: personne, ne ... personne, nul... ne, aucun...ne ;
novitas , novitatis f : nouveauté, caractère extraordinaire ou inattendu ;
oppugnatio , oppugnationis f : l’attaque ; l’assaut ; le siège (action de lancer l’assaut lors d’un siège) ;
os. , oris. , n 1: le visage, les yeux ;
paucitas , paucitatis f : le petit nombre, la petite quantité, la faiblesse numérique
postea 2: adv.: ensuite
praecipio , is, praecipere , praecepi , praeceptum 3 : ordonner
praecurro , is, praecurrere, praecurri / praecucurri , praecursum : courir en avant, s’élancer en avant
primo. , adv. 3: d'abord, en premier lieu
quin. , inv. 1: conj. + subj. : que... ne, avec les verbes précédés d'une négation
quis. , quae. , quid. 1: interr. direct : qui ? quoi ? que ? interr. indirect : celui qui, ce qui, ce que;
redeo , is, redire , redii , reditum 1: revenir;
tam. , adv. 1: tellement, si, aussi (intensif)
tribuni militum : les tribuns militaires, au nombre de 6 par légion, officiers d’Etat major ;
vero. , inv. 1: mais ;
Vocabulaire fréquentiel :
Fréquence 1 :
fortis. , fortis, forte. 1: courageux, brave, vaillant;
hic. , (i long) adv. 1: ici, là (répond à la question ubi) ;
impetus , us m 1: assaut, attaque, charge ; // expr. : impetum facere : attaquer, charger ;
modo. , adv. 1: il y a peu, récemment
nemo. , neminis (ou gén nullius. , datif nemini , parfois nulli. , abl nullo. ) 1: personne, ne ... personne, nul... ne, aucun...ne ;
os. , oris. , n 1: le visage, les yeux ;
quin. , inv. 1: conj. + subj. : que... ne, avec les verbes précédés d'une négation
quis. , quae. , quid. 1: interr. direct : qui ? quoi ? que ? interr. indirect : celui qui, ce qui, ce que;
redeo , is, redire , redii , reditum 1: revenir;
tam. , adv. 1: tellement, si, aussi (intensif)
vero. , inv. 1: mais ;
Fréquence 2 :
clamor. , oris m 2: 1 le cri ; 2 clameur, cri collectif; 3 les cris ;
converto , is, convertere , converti , conversum 2: diriger ; tourner, retourner ;
exspecto / expecto , as, exspectare , avi, exspectatum 2: attendre
interim , adv. 2: pendant ce temps ; cependant ;
postea 2: adv.: ensuite
Fréquence 3 :
despicio , is, despicere , despexi , despectum 3: regarder de haut, mépriser ;
militaris , is, e 3: militaire ; de guerre ; / usus militaris : l’expérience militaire, la pratique militaire ;
praecipio , is, praecipere , praecepi , praeceptum 3 : ordonner
primo. , adv. 3: d'abord, en premier lieu
Fréquence 4 :
desisto , is, desistere , destiti , destitum 4: abandonner ; renoncer à (+ ablatif ) ;
Ne pas apprendre :
conspicor , aris, conspicari, conspicatus sum : voir ; apercevoir ;
exaudio , is, exaudire, ivi, exauditum : entendre distinctement
frumentatio , frumentationis f : l’approvisionnement en blé ; en vivres, en fourrage ;
imperitus , a, um : inexpérimenté ; ignorant, novice ; ( + génitif : dans ou de)
novitas , novitatis f : nouveauté, caractère extraordinaire ou inattendu ;
oppugnatio , oppugnationis f : l’attaque ; l’assaut ; le siège (action de lancer l’assaut lors d’un siège) ;
paucitas , paucitatis f : le petit nombre, la petite quantité, la faiblesse numérique
praecurro , is, praecurrere, praecurri / praecucurri , praecursum : courir en avant, s’élancer en avant
tribuni militum : les tribuns militaires, au nombre de 6 par légion, officiers d’Etat major ;
Grammaire :
La relative au subjonctif
L’interrogation indirecte
L’emploi de quin + subjonctif après une principale négative
Comparaison de traductions :
Nemo est tam fortis quin rei novitate perturbetur .
Traduction Nisard :
Nul n'est si brave que la vue du danger ne l'étonne.
Traduction L-A Constans , Les Belles Lettres , 1941 :
Le plus brave est troublé par une situation si inattendue.
Traduction J Thoraval , Bordas , 1967 :
Nul n’est assez courageux pour n’être pas effrayé par un événement aussi inattendu.